Kemoterapiyi ışınlarla kontrol etmek

     Kızıl ötesi dalga boyundaki çift foton lazer tarafından tetiklendiğinde kemoterapiyi güvenli bir biçimde kanser hücrelerinin içine taşıyabilen yeni bir teknik geliştirildi. Bir ışık ile aktif olan ilaç dağıtma sistemi umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor çünkü bu sayede ilaç salımının uzaysal ve zamansal kontrolü sağlanabilir. Anti kanser ilaçlarının kontrollü bir şekilde sadece tümörü hedefleyecek şekilde salınmasının yollarını bulmak hem tümör tedavisinin yan etkilerini büyük ölçüde azaltabilir hem de ilaçların kanseri yok etme etkisini arttırabilir.

     ABD'deki UCLA, Jonsson Comprehensive Cancer Center (JCCC)  bünyesinde kanser nanoteknolojisi, sinyal iletimi ve tedavi programlarından araştırmacılar, kızıl ötesi dalga boyundaki çift foton lazer tarafından tetiklendiğinde kemoterapiyi güvenlice kanser hücrelerinin içine taşıyabilen yeni bir teknik geliştirdiler. Kimya ve biyokimya profesörü Dr. Jeffrey Zink ile mikrobiyoloji, immünoloji ve moleküler genetik profesörü Dr. Fuyu Tamanoi ve meslektaşları bulgularını SMALL dergisinin 20 Şubat 2014 tarihli sayısında yayımladılar.

       Işık ile aktif olan ilaç dağıtma sistemi umut verici çünkü ilaç salımının uzaysal ve zamansal kontrolünü sağlayabilir. Anti kanser ilaçlarını kontrollü bir şekilde sağlama ve vermenin yollarını bulmak tümör tedavisinin yan etkilerini büyük ölçüde azaltabilir ve ilaçların kanseri öldürme etkisini arttırabilir. Kanser tedavisinin zorluğu bu süreçte sağlıklı dokuya zarar vermeden tümör hücreleri için anti-kanser ilaçları almaktan kaynaklanmaktadır. Çoğu kanser hastalarında yan etkilerin görülmesinin nedeni sağlıklı dokunun bu ilaçlara maruz kalmasıdır.

       Işın kontrollü ilaç salımında en büyük problem doku delici ışığa cevap veren bir sistem tasarımıdır. Dr. Tamonoi ve Zink, kanser hücrelerine ilaç salımı yapan doku delici ışınlardan enerji soğurabilen mikroskobik parçacıkların yeni bir tipinin gelişimi için Fransa'da Montpellier Üniversitesinden Dr. Jean Olivier Durand ve ekibiyle işbirliği yapmışlar.

     Yeni nanoparçacıklar kemoterapi ilaçlarındaki molekülleri tutan küçücük tüplerden veya yüzlerce gözenekten, kansere karşı ilaçların salımını kontrol eden özel kapakçık tasarımıyla donatılmış. Gözeneklerin sonu, ilacı bir şişenin içindeki mantar gibi tutan kapatma molekülleriyle bloke edilmiştir. Nanokapakçıklar kansere karşı ilaç salımı yapan ve gözenekleri açan, çift foton ışınına maruz bırakılan enerjiye cevap veren özel moleküller içerir. Labarotuvarda, meme kanseri hücreleri kullanılarak nanoparçacıkların işlevi ispatlanmıştır.

     Kızılötesi kırmızı dalga boyundaki çift foton lazerin etkili derinliği 4 cm olduğu için, bu sistem bu seviyede ulaşılabilen büyük ihtimalle meme, mide, kolon ve yumurtalık kanserini içeren tümörler için en iyisidir.

        Nanopartiküllerin başka bir özelliği da floresan özellikte oldukları için vücutta moleküler görüntüleme teknikleriyle izlenebilmeleridir. Bu sayede araştırmacılar ışık aktivasyonundan önce hedef bölgede nanopartiküllerin kanser hücreleri içinde ilerlemesinin izlenmesini sağladı. Bu, hedefe yönelik bir tedaviyi izleme özelliğine teranostik (terapi ve diyagnostik kelimelerinin birleşimi olarak) adı verilmekte.

       Zink, “JCCC tamamen farklı alanlardan oluştuğundan, bizim durumuzda fiziko-kimyacılar ve hücre sinyalizasyon mekanizmalarını çalışan bilim insanları bir araya gelip, hiçbirimizin tek başımıza yapamayayacağı bir şeyi başarabildik” diyor.

Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2014/02/140220083005.htm

Çevirenler: Çiğdem Soruklu, Fatma Güldere, Sabiha Yarluğkal